Crypto vs Fiat: Perbandingan Terperinci

Crypto vs Fiat: Perbandingan Terperinci

Dengan kemunculan mata wang kripto, dunia kewangan sedang mengalami satu perubahan besar. Mata wang digital ini telah menimbulkan perbincangan tentang sama ada ia boleh menggantikan mata wang fiat tradisional. Untuk memahami perbezaan antara mata wang kripto dan fiat, kita perlu melihat definisi, asal-usul, kegunaan, kelebihan, dan risiko yang terlibat.

Apa Itu Mata Wang Fiat?

Mata wang fiat merujuk kepada mata wang yang tidak mempunyai nilai intrinsik dan tidak disokong oleh komoditi fizikal seperti emas atau perak. Sebaliknya, nilai mata wang fiat datang daripada kepercayaan dan kuasa yang diberikan oleh kerajaan yang mengeluarkannya. Istilah “fiat” berasal dari perkataan Latin yang bermaksud “let it be,” yang bermaksud bahawa nilai mata wang ini ditetapkan oleh perintah kerajaan.

Mata wang fiat termasuk semua mata wang tradisional yang dikeluarkan oleh kerajaan, seperti:

• Dolar Amerika (USD)
• Euro (EUR)
• Pound Sterling (GBP)
• Yen Jepun (JPY)

Mata wang fiat ini digunakan dalam transaksi harian, daripada membeli barangan dan perkhidmatan, hingga menyimpan dan melabur.

Apa Itu Mata Wang Kripto?

Mata wang kripto adalah mata wang digital atau maya yang menggunakan teknologi kriptografi untuk memastikan transaksi yang selamat. Berbeza dengan mata wang fiat, mata wang kripto adalah terdesentralisasi dan biasanya beroperasi pada teknologi yang dipanggil blockchain, yang merupakan lejar terdistribusi yang memastikan ketelusan, keselamatan, dan ketidakbolehubahan transaksi.

Mata wang kripto yang paling terkenal ialah Bitcoin (BTC), yang dicipta pada tahun 2009 oleh individu atau kumpulan yang dikenali sebagai Satoshi Nakamoto. Mata wang kripto lain yang terkenal termasuk:

• Ethereum (ETH)
• Ripple (XRP)
• Litecoin (LTC)
• Cardano (ADA)

Mata wang kripto boleh digunakan untuk pelbagai tujuan, termasuk pelaburan, penghantaran wang, dan pertukaran barangan dan perkhidmatan, walaupun penerimaannya berbanding mata wang fiat masih terhad.

Perbezaan Utama antara Mata Wang Kripto dan Fiat

1. Pusat vs Desentralisasi

• Mata Wang Fiat: Mata wang fiat adalah terpusat, yang bermaksud ia dikawal dan dikeluarkan oleh badan berkuasa pusat (biasanya kerajaan atau bank pusat). Institusi ini menentukan jumlah bekalan wang dan mengawal inflasi, pengangguran, dan pertumbuhan ekonomi melalui dasar kewangan.
• Mata Wang Kripto: Sebaliknya, mata wang kripto adalah terdesentralisasi. Ia tidak dikawal oleh mana-mana institusi pusat, tetapi dipelihara oleh rangkaian komputer (dikenali sebagai nod) yang mengesahkan dan merekodkan transaksi di blockchain. Desentralisasi ini menghapuskan keperluan untuk perantara seperti bank.

2. Fizikal vs Digital

• Mata Wang Fiat: Mata wang fiat wujud dalam bentuk fizikal (wang kertas dan syiling) dan digital (deposit bank, perbankan dalam talian). Ia digunakan dalam sistem kewangan tradisional dan diterima di seluruh dunia untuk transaksi.
• Mata Wang Kripto: Mata wang kripto hanya wujud secara digital. Ia tidak mempunyai bentuk fizikal dan hanya disimpan dalam dompet digital. Walaupun ia boleh ditukar kepada mata wang fiat, mata wang kripto tidak wujud dalam bentuk yang boleh dipegang seperti mata wang fiat.

3. Kawalan Bekalan

• Mata Wang Fiat: Jumlah bekalan mata wang fiat dikawal oleh bank pusat. Bank pusat akan memutuskan untuk mencetak lebih banyak wang jika perlu, berdasarkan keadaan ekonomi. Ini memberi mereka kemampuan untuk mengawal inflasi atau merangsang ekonomi dengan mengubah jumlah bekalan wang.
• Mata Wang Kripto: Mata wang kripto beroperasi mengikut peraturan yang ditetapkan. Sebagai contoh, Bitcoin mempunyai jumlah bekalan yang terhad iaitu hanya 21 juta bitcoin yang boleh ditambang. Bekalan yang terhad ini memberikan sifat deflasi kepada Bitcoin berbanding dengan inflasi yang sering berlaku dengan mata wang fiat.

4. Kepercayaan dan Nilai

• Mata Wang Fiat: Nilai mata wang fiat terletak pada kepercayaan orang ramai terhadap kestabilan dan kebolehlaksanaan kerajaan yang mengeluarkannya. Jika kerajaan gagal atau ekonomi runtuh, nilai mata wang fiat boleh jatuh dengan cepat, seperti yang kita lihat dalam beberapa kejadian hiperinflasi (contohnya di Zimbabwe, Venezuela).
• Mata Wang Kripto: Nilai mata wang kripto bergantung pada beberapa faktor seperti permintaan pasaran, sentimen pelabur, dan teknologi yang menyokongnya. Walaupun mata wang kripto seperti Bitcoin telah menunjukkan pertumbuhan yang mengagumkan dalam jangka panjang, mata wang kripto lain mungkin mengalami turun naik harga yang ketara.

5. Pengawalseliaan dan Mata Wang Fiat

• Mata Wang Fiat: Mata wang fiat dikawal oleh kerajaan dan bank pusat, yang menjadikannya sah sebagai alat pembayaran di negara tersebut. Ia juga tertakluk kepada pelbagai bentuk pengawalseliaan dan perlindungan pengguna.
• Mata Wang Kripto: Mata wang kripto tidak sepenuhnya dikawal dan tidak dianggap sebagai mata wang sah di kebanyakan negara. Walaupun beberapa negara seperti El Salvador telah mengiktiraf Bitcoin sebagai mata wang sah, negara-negara lain seperti China dan India telah mengehadkan atau melarang penggunaan mata wang kripto. Walaupun begitu, mata wang kripto boleh ditukar di bursa dan digunakan dalam transaksi.

6. Kelajuan dan Kos Transaksi

• Mata Wang Fiat: Menggunakan mata wang fiat, terutamanya melalui bank, boleh mengambil masa. Terutama untuk pemindahan rentas sempadan, terdapat kos tambahan seperti bayaran perantara dan kos pertukaran mata wang asing.
• Mata Wang Kripto: Mata wang kripto menawarkan kelajuan transaksi yang lebih pantas, terutamanya untuk pemindahan rentas sempadan. Kerana tiada perantara, transaksi boleh diselesaikan dalam beberapa minit atau saat. Walau bagaimanapun, kos transaksi (dikenali sebagai yuran gas) boleh berbeza-beza bergantung pada kesesakan rangkaian dan jenis mata wang kripto yang digunakan.

7. Keselamatan dan Privasi

• Mata Wang Fiat: Mata wang fiat boleh menjadi sasaran penipuan, pencurian, dan pemalsuan, terutamanya untuk wang kertas dan syiling. Sistem perbankan dalam talian juga berisiko mengalami serangan penggodam dan kecurian identiti, walaupun bank dan kerajaan telah mengimplementasikan langkah-langkah keselamatan yang ketat.
• Mata Wang Kripto: Mata wang kripto biasanya lebih selamat kerana ia bergantung pada teknologi blockchain, yang menyediakan lejar yang telus dan tidak boleh diubah. Walau bagaimanapun, dompet kripto dan pertukaran masih boleh diserang oleh penggodam. Selain itu, jika pengguna kehilangan kunci peribadi mereka, mereka tidak dapat mengakses dana mereka. Walaupun dalam beberapa keadaan, mata wang kripto menawarkan privasi yang lebih tinggi, ia tidak benar-benar tanpa nama, terutama dengan pengawalan yang semakin ketat terhadap pertukaran mata wang kripto.

8. Pelaburan dan Spekulasi

• Mata Wang Fiat: Mata wang fiat biasanya tidak dianggap sebagai alat pelaburan (selain melalui bon kerajaan atau akaun simpanan). Nilainya lebih stabil, walaupun ia boleh terjejas oleh inflasi atau deflasi.
• Mata Wang Kripto: Mata wang kripto sering dianggap sebagai aset pelaburan spekulatif. Oleh kerana volatiliti harga yang tinggi, ia boleh mengalami turun naik harga yang besar dalam jangka masa yang pendek. Banyak pelabur melihat Bitcoin dan mata wang kripto lain sebagai alat penyimpanan nilai atau “emas digital”, manakala yang lain terlibat dalam perdagangan jangka pendek untuk keuntungan.

Kelebihan Mata Wang Kripto Berbanding Mata Wang Fiat

1. Desentralisasi: Mata wang kripto beroperasi dalam rangkaian desentralisasi, yang mengurangkan keperluan untuk perantara seperti bank.
2. Ketelusan dan Keselamatan: Teknologi blockchain menawarkan lejar yang telus dan tidak boleh diubah, meningkatkan kepercayaan dan keselamatan.
3. Global: Mata wang kripto boleh digunakan di seluruh dunia tanpa memerlukan penukaran mata wang atau bayaran perantara.
4. Kos Transaksi Lebih Rendah: Berbanding dengan sistem perbankan tradisional, kos transaksi untuk mata wang kripto, terutamanya untuk pemindahan rentas sempadan, biasanya lebih rendah.

Kelebihan Mata Wang Fiat Berbanding Mata Wang Kripto

1. Kestabilan: Nilai mata wang fiat lebih stabil dan tidak terdedah kepada turun naik yang besar seperti mata wang kripto.
2. Penerimaan Meluas: Mata wang fiat diterima secara meluas dan digunakan dalam transaksi harian.
3. Pengawalseliaan dan Perlindungan: Kerajaan mengawal mata wang fiat dan menyediakan perlindungan kepada pengguna untuk mengelakkan penipuan dan kecurian.

Kesimpulan

Secara keseluruhannya, pilihan antara mata wang kripto dan fiat bergantung kepada keutamaan peribadi, kegunaan, dan tahap toleransi risiko. Mata wang kripto menawarkan desentralisasi, perlindungan privasi, dan peluang baru dalam sistem kewangan, tetapi ia datang dengan volatiliti dan ketidakpastian peraturan. Sebaliknya, mata wang fiat adalah stabil, diterima secara meluas, dan disokong oleh kerajaan, menjadikannya lebih sesuai untuk transaksi harian.

Dengan kematangan pasaran kripto dan pembentukan kerangka pengawalan oleh negara-negara dan institusi kewangan, mata wang kripto mungkin akan berkembang dalam sistem kewangan global, bahkan menggantikan mata wang fiat dalam beberapa bidang.